Rektal prolapsus, çocuklarda görülebilen ancak doğru müdahalelerle etkili şekilde tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Bu durum, rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) anüs yoluyla dışarı çıkmasıyla ortaya çıkar ve özellikle küçük yaş gruplarında daha sık rastlanır. Çocuklarda rektal prolapsus genellikle kronik kabızlık, ishal veya pelvik taban kaslarının zayıflığı gibi faktörlerden kaynaklanır. Her ne kadar endişe verici bir durum gibi görünse de, doğru tedavi yaklaşımlarıyla kalıcı bir çözüm sağlamak mümkündür.

Rektal Prolapsus Nedir?

Rektal prolapsus, rektum adı verilen bağırsak kısmının anüs yoluyla dışarı çıkması durumudur. Bu rahatsızlık, çocuklarda, özellikle küçük yaş gruplarında daha sık görülür. Sorun genellikle pelvik taban kaslarının zayıflığından veya kronik zorlanmalardan kaynaklanır. Çocuklarda rektal prolapsus, gelişmekte olan anatomik yapıların ve bağırsak fonksiyonlarının hassasiyetine bağlı olarak yetişkinlere oranla farklı özellikler gösterebilir.

Çocuklarda Rektal Prolapsus Neden Olur?

Rektal prolapsus, çocuklarda çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur. Genetik yatkınlık, beslenme bozuklukları ve bağırsak alışkanlıkları gibi nedenler bu durumu tetikleyebilir. Çocukların gelişim sürecindeki anatomik ve fizyolojik farklılıklar, rektal prolapsus riskini artırabilir.

• Kronik kabızlık
• Kronik ishal
• Beslenme bozuklukları
• Tuvalet alışkanlığındaki sorunlar
• Pelvik taban kaslarının zayıflığı
• Kistik fibrozis, hirschsprung hastalığı gibi bağırsak hastalıkları

Çocuklarda rektal prolapsus, genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle oluşabilir. Kabızlık, ishal, beslenme bozuklukları ve pelvik taban kaslarının zayıflığı gibi nedenlerin erken tespiti ve tedavisi, prolapsusun ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşır.

 

 

Rektal Prolapsusun Belirtileri

Rektal prolapsus, çocuklarda bağırsak ve rektum çevresinde çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler, sorunun şiddetine ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. En belirgin semptom, dışkılama sırasında anüs çevresinde görülen rektal dokunun sarkmasıdır. Başlangıç aşamasında bu durum sadece dışkılama sırasında ortaya çıkar ve kendiliğinden yerine döner. Ancak ilerleyen vakalarda rektum sürekli dışarıda kalabilir. Çocuklar dışkılama sırasında zorlanma veya ağrı yaşayabilir. Kronik kabızlık ve ıkınma durumu, bu şikayetleri daha da artırabilir.

Rektal prolapsus sırasında rektum dokusu zarar görebilir ve bu durum hafif kanamalara yol açabilir. Kan genellikle dışkıda veya tuvalet kağıdında görülür. Rektum sarkması, anüs çevresinde mukus üretimini artırabilir. Bu durum, çocuklarda iç çamaşırında ıslaklık veya sümüksü bir akıntıya neden olabilir.

Hafif rektal prolapsus görülen hastalarda belirtiler genellikle dışkılama sırasında görülür ve rektum kendiliğinden yerine döner. İleri seviyede rektal prolapsus hastalarında da rektum sürekli dışarıda kalabilir ve bu durum ağrı, enfeksiyon ve ciddi rahatsızlıklarla sonuçlanabilir.

Rektal Prolapsus Nasıl Teşhis Edilir?

Rektal prolapsus teşhisi, hem çocuğun öyküsünün değerlendirilmesini hem de fiziksel muayeneyi gerektirir. Çoğu durumda, prolapsus durumu görsel olarak tanınabilir; ancak, altta yatan nedenleri belirlemek için daha kapsamlı bir değerlendirme yapılması gerekebilir. Rektum sarkmasının ne zaman başladığı, ne sıklıkla meydana geldiği ve ne kadar süreyle devam ettiği öğrenilir. Doktor, anüs çevresinde görülebilen rektal dokuyu inceler. Dışkılama sırasında prolapsusun görselleştirilmesi istenebilir.

Rektal prolapsusun altında yatan nedenleri belirlemek ve diğer potansiyel sorunları dışlamak için ultrasonografi, MR, röntgen gibi görüntüleme tekniklerinden yararlanılabilir. Rektoskopi veya kolonoskopi, rektumun iç yüzeyinin ve kalın bağırsağın değerlendirilmesine olanak tanır. Altta yatan enfeksiyonlar veya metabolik hastalıkları tespit etmek amacıyla laboratuvar testleri istenebilir.

 

 

Rektal Prolapsus Tedavi Seçenekleri

Çocuklarda rektal prolapsus tedavisi, sorunun şiddeti, altta yatan nedenler ve çocuğun genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi seçenekleri; evde uygulanabilecek yöntemlerden cerrahi müdahalelere kadar geniş bir yelpazede sunulur. Erken müdahale, komplikasyonları önlemek ve etkili sonuçlar elde etmek açısından büyük önem taşır.

Rektal prolapsusun hafif vakalarında, evde uygulanabilecek basit önlemlerle olumlu sonuçlar alınabilir. Ebeveynler veya sağlık uzmanı tarafından, steril bir eldiven ve kayganlaştırıcı kullanılarak rektum dikkatlice yerine itilebilir. Anüs çevresindeki kasların rahatlamasına ve dokuların iyileşmesine yardımcı olur. Ilık suyla yapılan oturma banyoları ağrıyı hafifletir. Çocuğa, dışkılama sırasında gereksiz ıkınmaktan kaçınması gerektiği öğretilmelidir. Tuvalette uzun süre oturmasını engellemek önemlidir.

Bazı durumlarda, doktorlar rektal prolapsusun tedavisi için ilaç veya diğer medikal yöntemleri önerebilir. Kabızlık için dışkı yumuşatıcılar veya ishal için bağırsak düzenleyici ilaçlar reçete edilebilir. Mukus veya kanama ile birlikte enfeksiyon belirtileri varsa, antibiyotik tedavisi gerekebilir. İleri düzey rektal prolapsus vakalarında veya konservatif yöntemlerin yeterli olmadığı durumlarda cerrahi müdahale edilebilir. Rektopeksi ile rektum, pelvik bağ dokularına sabitlenebilir.

Rektal Prolapsus Önleme Yöntemleri

Rektal prolapsus, çocuklarda erken teşhis ve uygun önlemlerle büyük ölçüde önlenebilir. Çocuğun yaşam tarzında yapılacak iyileştirmeler, bağırsak sağlığını destekleyen bir beslenme planı ve doğru tuvalet alışkanlıkları bu durumun oluşumunu engelleyebilir.

• Lif açısından zengin bir beslenme
• Yeterli su tüketimi
• Sağlıklı tuvalet alışkanlıklarının kazandırılması
• Çocuktaki bağırsak hareketlerini takip etmek
• Çocuğu fiziksel aktiviteye teşvik etmek
• Psikolojik destek sağlamak

Altına Kaçırma ile Rektal Prolapsus İlişkisi

Altına kaçırma (enürezis) veya dışkı kaçırma (enkoprezis) gibi sorunlar, çocuklarda rektal prolapsus ile yakından ilişkili olabilir. Bu iki durum birbirini tetikleyebilecek fizyolojik ve psikolojik nedenlere dayanır. Altına kaçırma, rektum çevresindeki kasların zayıflığını gösterebilirken, rektal prolapsus bu kasların daha fazla işlevini kaybetmesine neden olabilir. Ebeveynlerin, çocuklarının bağırsak ve mesane sağlığını dikkatle izlemesi, gerektiğinde uzmanlardan destek alması önemlidir.